In October 2017. We were a research about Pchum Ben. we divided into small teams to research about Pchum ben like what Cambodian people do and how many days and general idea what is Pchum Ben.
Here is my research paper about Pchum Ben:
ពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ
សុវណ្ណ រតនៈ|ឃីម សុធារ៉ា|សេស វ័នសារ
រិទ្ធ សុវណ្ណារី|សំ ស្រីនិត|ឆ្លម សិរីនិរន្ត៍
០៩.១០.២០១៧
ថ្នាក់ទី១០ អក្សរស្រាស្តខ្មែរ
តារាងមាតិកា
| បុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ…………………………………………………………………………. | ០២ |
| និទានប្រវត្តិ……………………………………………………………………………. | ០២ |
|
០២
០៣ ០៤ |
| មូលហេតុនៃការប្រារព្ធពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ…….…………………………………………. | ០៤ |
| សកម្មភាពនាអំឡុងបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ……………………………………………………….. | ០៥ |
|
០៥
០៥ ០៥ ០៥ |
| ប្រេត…………………………………………………………………………………. | ០៦ |
| សេចក្តីសន្និដ្ឋាន………………………………………………………………………. | ០៦ |
| ពាក្យគន្លឹះ…………………………………………………………………………….. | ០៧ |
| ឯកសារយោង…………………………………………………………………………. | ០៨ |
១.០. បុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ
បើតាមតម្រាចារតាមប្រវត្តិសាស្ត្រនៃប្រទេសកម្ពុជាយើងបានបង្ហាញថា ពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌគឺកើតមានតាំង
ពីបុរាណកាលមកម្ល៉េះ ។ «ភ្ជុំបិណ្ឌ» មកពីពាក្យ «ភ្ជុំ» រួម ជាមួយ ពាក្យ «បិណ្ឌ» ( ភ្ជុំ គឺ ការ ប្រមូលផ្តុំ ឬ ប្រជុំបិណ្ឌ មក
ពីភាសាបាលី ថា «ដុំបាយ») មានន័យថា ការប្រជុំ ឬ ប្រមូល ផ្តុំ ដុំបាយ ឬ ការពូតដុំ បាយ ជាដុំ ៗ ដែល គេ ហៅថា «បាយបិណ្ឌ» ។ ប្រជាជនខ្មែរតែងប្រារព្ធធ្វើពិធីកាន់បិណ្ឌជារៀងរាល់ឆ្នាំដោយគិតចាប់ពីថៃ្ង ១រោច ខែភទ្របទ ទៅដល់ថៃ្ងទី ១៤រោច ខែភទ្របទ (យើងតែងនិយមហៅថា ថ្ងៃបិណ្ឌ១ បិណ្ឌ២…បិណ្ឌ១៤) និងថ្ងៃចុងក្រោយ
ហៅថា «ពីធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ» ។
២.០. និទានប្រវត្តិ
២.១. ប្រវត្តិទី១
ទាក់ទង ទៅនឹង បុណ្យ ភ្ជុំបិណ្ឌ នេះ អ្នកប្រាជ្ញ ខ្មែរ បុរាណ បាន បង្កើត ឲ្យមាន គម្ពីរ ចំនួន ៣ គឺ ទី ១ គម្ពីរ បេត វត្ថុ ដែល បកស្រាយ ពីរឿង ប្រេត អានិសង្ឃ បិណ្ឌ និយាយ អំពី ផល នៃ ការ ធ្វើបុណ្យ ។ ទី ២ គឺ គម្ពីរ ពិទ្យាធរ ឬ វិជ្ជាធរ ដែល ដំណាល អំពី ប្រពៃណី របស់ ជាតិ ខ្មែរ ដែល ជាប់ ទាក់ទង មកដល់ សព្វថ្ងៃ ។ ទី ៣ គឺ គម្ពីរ វិមានវត្ថុ ឬ កម្ពីរ ធម្មបទជា ដើម ។
តាម គម្ពីរ ពិធ្យាធរ ឬ វិជ្ជាធរ ដំណើរ ទស្សនកិច្ច របស់ ព្រះ ថេរ មួយ ព្រះអង្គ ព្រះនាម ឧបគុត្តស្ថេរ (អុប ប៉ាក់ គុត តាក់ ថេ រាក់) ទៅ ស្ថាន នរក ដោយប្រថាប់លើផ្កាឈូក រត័្ន មួយធំប៉ុនកងរាជរថ មិនអោយប៉ះព្រះអគ្គី របស់ឋាន នរកឡើយ ។ ដោយសេចក្តីគោរព កោតខ្លាច រិទ្ធិព្រះឧបគុត្តសេ្ថរ សត្វនរក ក៏មកមើល និងស្តាប់នៅ ការសមែ្តង ធម៌ទេសនារបស់ព្រះអង្គ ។ នាវេលាព្រះអង្គនិមន្តទៅឋានកណ្តាលវិញ សត្វនរកទាំងអស់បានផ្តាំផ្ញើទៅបងប្អូន ជីដូន ជីតាអោយ ដាក់បិណ្ឌ កាន់បិណ្ឌ មកប្រគេនព្រះសង្ឃ ផ្សព្វផ្សាយ ពរសព្វសាធុការផល្លានិសង្ឃ បច្ច័យបួន មកឧបត្ថម្ភ ដល់សត្វនរកអោយឆ្អែតកាយ និងចាកចេញពីរោគាព្យាធិនៅស្ថាននរក ។ ដំណឹងនេះត្រូវបានលឺដល់ ព្រះមហាក្សត្រ ពី បុរាណកាល ជាហេតុ ធ្វើឲ្យ មានការ ចាប់ផ្តើម ធ្វើ បុណ្យ ដាក់បិណ្ឌ និង កាន់បិណ្ឌ នេះឡើង ចំ ថ្ងៃ ១ រោច ដល់ ១៥ រោច ខែ ភទ្របទ ដើម្បី ឲ្យ ពួក ប្រេត ទទួល បាន ឆ្អែត ស្កប់ស្កល់ ផុត ទុក្ខ វេទនា ។
បន្ទាប់ពី មាន ការ ប្រកាស ពី ព្រះមហាក្សត្រ ឲ្យ មាន ការ ប្រតិបត្តិ បុណ្យ ភ្ជុំបិណ្ឌ ប្រជាជន ខ្មែរក៏ តែង តែ ចងចាំ និង យល់គ្រប់ ៗ គ្នា ថា « បុណ្យ ភ្ជុំបិណ្ឌ » គឺ ជា បុណ្យ ដាក់បិណ្ឌ ដើម្បី ឧទ្ទិស កុសល ដល់ បេត បុគ្គល ជា ឪពុក ម្តាយ បងប្អូនញាតិ សន្តាន ទាំងឡាយ ដែល បាន ចែកស្ថាន ទៅ ហើយ មិនដឹង ជា ទៅ ចាប់ កំណើត នៅ លោក ខាងមុខ ជា អ្វី នោះ ។
២.២. ប្រវត្តិទី២
មាន សេចក្តី តំណាល ថា មាន ឈ្មួញ សំពៅ ៥០០ ធ្វើ ដំណើរ ចេញ ទៅ ជួញ តាម សមុទ្រ ។ លុះ ទៅ ដល់ កោះ មួយ នោះ ជួន ជា ល្ងាច និង ធ្វើ ដំណើរ ទៅ មុខ ទៀត ក៏ ស្ទើរ ទើប នាំ គ្នា ចូល ចត សំពៅ នៅ ទីនោះ ។ កោះ នោះ ជា កោះ ដាច់ ស្រយាល ឥត មាន មនុស្ស នៅ ទេ ហើយ ពេល យប់ តែង តែ មាន ពួក ប្រេត នាំ គ្នា ដើរ មក រក ស៊ី ។ ពួក ប្រេតទាំង
នោះ លុះ ដើរ ក្រវែល រក អាហារ ឃើញ មនុស្ស ដេក ក្នុង សំពៅ ក៏ ចាប់ មនុស្ស កំពុង ដេក លក់ យក ទៅ ឱ្យ ចៅហ្វាយវា
ខ្លះ គិត នឹង ហែក សុី ខ្លះ ។ ពួក មនុស្ស ដេក លក់ ដោយ សារ សំឡេង ប្រេត និយាយ គ្នា ក៏ ភ្ញាក់ ឡើង ភ័យ ស្លុត យំ សោក ទ្រហឹង ខំ អង្វរ ករ ដូច ម្តេច ក៏ ពួក វា ពុំ ព្រម ហើយ គិត តែ ពី ចាប់ នាំ ទៅ ប្រគល់ ឱ្យ ចៅ ហ្វាយ នាយ វា ។ សម្រែក យំ សោក បណ្តាល ឱ្យ ផ្អើល មនុស្ស អស់ ទាំង ៥០០ សំពៅ ។ ពេល នោះ នាយ សំពៅ ម្នាក់ ជា អ្នក ឈ្លាស វៃ នឹក ឃើញ ថា «បើ ទោះ ជា ត្រូវ ស្លាប់ ក៏ ត្រូវ តែ ហ៊ាន ប្រថុយ និយាយ តវ៉ា ឱ្យ អស់ ចិត្តសិន មិន ត្រូវ ឱ្យ គេ ផ្តាច់ ជីវិត ទទេៗ ឡើយ » ។ គិត ហើយ ក៏ តាំង ស្មារតី អង់ អាច និយាយ ទៅ កាន់ ស្តេច ប្រេត សូម ឱ្យ លែង ពួក ខ្លួន តែ ស្តេច ប្រេត នោះ ឆ្លើយ ថា «យើង
នឹងលែង ពួក ឯង ទៅ វិញ មិន បាន ទេ ព្រោះ ពួក យើង ស្រេក ឃ្លាន ណាស់ …យ៉ាង នេះ ម្តង បើ លែង ពួក អ្នក ឯង ទៅ មិន
ដឹង ជា កាល ណា នឹង បាន ទៀត ទេ ពួក យើង ខ្សត់ អាហារ ណាស់ !» ។
នាយ ឈ្មួញ អង្វរ ថា ៖
– សុំ លោក លែង ពួក យើង ទាំង អស់ វិញ ចុះ យើង សន្យា ថា «នឹង ទទួល រក អាហារ ជូន លោក រាល់ ឆ្នាំ លុះ ត្រា តែ អស់ ជីវិត បើ លោក ពិសា យើង ទៅ នោះ លោក បាន ឆ្អែត តែ មួយ គ្រា ប៉ុណ្ណោះ អំណិេះត ទៅ លោក នឹង ត្រូវ អត់ ឃ្លាន ទៀត បើ ពួក យើង សន្យា នឹង លោក យ៉ាង នេះ តើ លោក យក ផ្លូវ ណា ? លោក សុខ ចិត្ត ពិសា រូប យើង ឱ្យ បាន តែ មួយ ចម្អែត ឬ ក៏ សុខ ចិត្ត ទុក ជីវិត ពួក យើង ដើម្បី ឱ្យ ទៅ រក អាហារ ជូន លោក វិញ ?» ។
ពួក ប្រេត ឮ សំណើ នៃ នាយ ឈ្មួញ ដូច្នេះ ក៏ គិត គ្នា មួយ សន្ទុះ ទើប ព្រម ដោះ លែង ពួក ឈ្មួញ ហើយ ផ្តាំ ផ្ញើ ថា «កាល បើ ពួក អ្នក បាន ទៅ ដល់ ស្រុក ទេស ខ្លួន ហើយ កាល ណា មាន ខ្យល់ ជំនោរ ធ្លាក់ មក ពី ទិស ខាង ជើង អ្នក ទាំង អស់ គ្នា ត្រូវ ធ្វើ ក្បូន ផ្ទុក ធញ្ញ ជាតិ និង អាហារ គ្រប់ យ៉ាង មាន លាជ សណ្តែក ល្ង ដូង អំបុក ចេក ជា ដើម បណ្តែត តាមខ្សែ ទឹក មក ឱ្យ យើង ចុះ មិន បាច់ នាំ មក ផ្ទាល់ ទេ ជំនោរ ខ្យល់ នឹង បញ្ជូន មក ដល់ យើង ហើយ » ។
ឮ តែ ប៉ុណ្ណេះ ពួក អ្នក សំពៅ អរ រក អ្វី ប្រៀប ពុំ បាន ហើយ ក៏ នាំ គ្នា ចុះ សំពៅ រចោក រចល់ ខ្ញៀវ ខ្ញារ បើក ចេញ ផុត ពី នោះ យ៉ាង ប្រញាប់ ។ លុះ ទៅ ដល់ ភូមិ ស្រុក ជួប ជុំ គ្រួសារ ហើយ ត្រូវ នឹង ពេល ជិត ដល់ រដូវ ភ្ជុំ ដែល ទឹក ឡើង ជា លំដាប់ ផង អ្នក ដែល បាន សន្យា នឹង ប្រេត ទាំង នោះ ក៏ នាំ គ្នា ធ្វើ នំ នែក រក ចេក អំពៅ លាជ ស្រូវ អង្ករ ផ្លែ ឈើ ដែល មាន ក្នុង រដូវ នោះ ធ្វើ ពោង ពាយ ហើយ ដាក់ បណ្កែត បញ្ជូន ទៅ ឱ្យ ប្រេត តាម ខ្សែ ទឹក រាល់ ឆ្នាំ ។
២.៣. ប្រវត្តិទី៣
បើយោងទៅតាមព្រះតេជគុណ អ៊ុំ សាម ទ្រង់ជ្រាបថា កាលពីដើមឡើយ ព្រះសង្ឃនិមន្តបិណ្ឌបាត្រ មិនថាអាកាសធាតុបែបណាក៏ដោយ ។ រជ្ជកាលព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទ្រង់ថ្វាយរបស់ចាំបាច់ចំនួន៤គឺ សំលៀកបំពាក់ អាហារ ជំរក និងថ្នាំពេទ្យដល់ព្រះសង្ឃ ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះព្រះអង្គបានស្នើសុំមិនឲ្យ ព្រះសង្ឃដើរបិណ្ឌបាត្ររយៈ ពេល៣ខែរៀងរាល់រដូវវស្សា ដោយយោងតាមអាកាសធាតុមិនអំណោយផល ។
៣.០. មូលហេតុនៃការប្រារព្ធពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ
កាលពីសម័យបុរាណកាល គេធ្វើពិធីបុណ្យនេះគឺដើម្បីរៀបចំធ្វើសង្ឃភត្តទំនុកបម្រុងព្រះសង្ឃដែល គង់ចាំវស្សាក្នុងវត្តរយៈពេល៣ខែ ចាប់តាំងពីថ្ងៃចូលវស្សារហូតដល់ថ្ងៃចេញវស្សា ។ នៅក្នុងចំណេរកាល បុរាណបានចារថា ដោយនៅក្នុងរដូវវស្សាមានភ្លៀងធ្លាក់ជោកជាំ រលឹមពព្រិចធ្វើឲ្យមានការលំបាកដល់ព្រះសង្ឃ ក្នុងពេលធ្វើគោចរបិណ្ឌបាត ។ ហេតុដូច្នេះទើបបណ្ដាពុទ្ធបរិស័ទនាំគ្នារៀបចំពិធីនេះ ដើម្បីផ្គត់ផ្គង់ព្រះសង្ឃប្រចាំ ថ្ងៃរហូតដល់ថ្ងៃចេញវស្សា ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត នៅក្នុងពិធីបុណ្យនេះ គឺធ្វើឡើងដើម្បីផ្សាយឧទ្ទិសកុសលដល់ ពពួកបេត ជនញាតិ និងញាតិទាំង៧សណ្ដាន ព្រមទាំងតំណញាតិច្រើនមហាកប្បនោះផងដែរតាមរយៈអនុភាព នៃសង្ឃគតាទក្ខិណាទាន ដែលរស់រងទុក្ខវេទនា កើតជាប្រេតមានកម្មពៀរ ជាប់ទោសធ្ងន់ រងកម្មក្រហល់ ក្រហាយអត់ឃ្លានទាំងអស់នោះបានរួចផុតពីក្ដីលំបាកសោកសៅ ។
៤.០. សកម្មភាពនាអំឡុងបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ
៤.១. ល្បែងប្រជាប្រិយ និងការលំហែរកម្សាន្ត
នាពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ នៅតាមតំបន់មួយចំនួនគឺមានការលេងប្រណាំងគោ ក្របី សេះឬនៅតាមទន្លេ ស្ទឹង បឹងបួរ មានការប្រណាំងទូក។ ចំណែកប្រជាជនមួយចំនួនទៅធ្វើការលំហែកម្សាន្តនៅតាមរមណីយដ្ឋានមួយ ចំនួន។
៤.២. របៀបធ្វើបាយបិណ្ឌ
សព្វ ថ្ងៃ បុណ្ឌ ជា ដុំបាយ ដំណើប ដែល គេ ចំអិន ដោយ ខ្ទិះ ដូង ហើយ លាយ ឬបុក ជា មួយ គ្រឿង ផ្សំ ឯ ទៀត
តាម ទម្លាប់ ស្រុក ។ គេ រៀប បាយ បិណ្ឌនៅ ជុំវិញ បាយ បត្ត បូរ បាយ បត្ត បូរ ក៏ ធ្វើ ដូច ជា បាយ បិណ្ឌ ដែរ គ្រាន់ តែ ពូតជា ពំនូត ធំៗ មាន កំពូល ស្រួច ហើយ គ្រប ដោយ សាជី ស្លឹក ចេក និងមាន ដោត ទៀត ធូប ភ្ញី ផ្កា ជា លំអ ផង ។ តាម ទម្លាប់ នៅ ថ្ងស កាន់ បិណ្ឌ ទី១ គេ ដាក់ បាយ បិណ្ឌ តែ១ ពំនូត ទេ ។
៤.៣. ធម៌សម្រាប់សម្តែង
ធម៌ ដែល ព្រះ សង្ឃ សូត្រ នៅ ពេល នោះ មាន ២ យ៉ាង ធម៌ មួយ យ៉ាងសម្រាប់ ឧទ្ទិស គ្រៀងសំណែន ដល់ ខ្មោច ធម៌ មួយ ទៀតសម្រាប់ តឿន ព្រះ អាទិត្យ ឲ្យ រះ ឆាប់ ឡើង ព្រលឹមឡើងអ្នក វេន រៀប ចង្ហាន់ ប្រគេន ព្រះសង្ឃ
ស្រស់ ស្រូប ហើយ ទើប នាំ គ្នា ត្រឡប់ ទៅ ផ្ទះ វិញ យក ទាំង បាយ បិណ្ឌ ទៅ ផង ។ ដល់ ថ្ងៃ ជិត ត្រង់ ទើប នាំ គ្នា យក ចង្ហាន់ទៅ ប្រគេន ព្រះសង្ឃ ឆាន់ ត្រង់ ម្ដង ទៀត ។ គេ ធ្វើ ដូច្នេះ រហូត ដល់ គ្រប់១៥ ថ្ងៃ ។ ថ្ងៃ ទី១៥ នេះ ហើយ ដែល ជា ថ្ងៃ សំខាន់ ជាង គេ ។
៤.៤. បទពិសោធន៏
រិទ្ធ សុវណ្ណារី
ពីធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌគឺជាបុណ្យដែលប្រជាជនខ្មែរយើងសំរេចធ្វើដើម្បីឧទ្ទិសកុសលដល់ញាតិការដែលបានចែកឋានទៅហើយ ព្រោះគ្នាននរណាដឹងឡើយថាអ្នកដែលបានស្លាប់ទៅនោះនឹងកើតទៅទីឋានណា ។ ក្នុង អំឡុងពេលភ្ជុំបិណ្ឌប្រជាជនខ្មែរតែងជួបជុំគ្នាក្នុងក្រុមគ្រួសារដើម្បីធ្វើចង្ហាន់ទៅវត្ត ដើរលេងកំសាន្ត និង ធ្វើកម្ម វិធីផ្សេងៗ ក្នុងនោះក៏មានគ្រួសារខ្ញុំផងដែរ ។ ជារៀងរាល់ឆ្នាំគ្រួសារខ្ញុំរៀបចំនំចំណីជូនចាស់ទុំក្នុងស្រុក និងអ្នក ឯទៀតដែលគ្នានទីពឹង ។ ជួនកាលខ្ញុំក៏ត្រូវបានអនុញ្ញាតអោយចេញទៅលេងល្បែងមួយចំនួនដែលអ្នកភូមិស្រុក រៀបចំដែលមានដូចទៅនឹងល្បែងពេលចូលឆ្នាំដែល ។
៥.០. ប្រេត
| រូបភាព៖ Radio, VAYO FM. “ប្រភេទ ប្រេត ទាំង ១២ ក្នុង ជំនឿ ពុទ្ធ សាសនា – វិទ្យុវាយោ.” VAYO FM Radio, vayofm.com/news/detail/72266-435407114.html?option=list&textid=68 . |
នៅក្នុងគម្ពីរមិលិន្ទប្បញ្ហាបានបញ្ជាក់ថា ប្រេត ឬបេត មាន៤ប្រភេទធំៗ៖
- ទី១ ឧតូបជីវី៖ ពួកប្រេតចិញ្ចឹមជីវិតដោយខ្ទុះឈាម
- ទី២ ខុប្បបាសិក៖ ពួកប្រេតដែលស្គាល់តែ ទុក្ខវេទនាដោយការស្រេកឃ្លានជានិច្ច
- ទី៣ និជ្ឈាមតណ្ហិក៖ ពួកប្រេតដែលមានភ្លើងឆេះជានិច្ច
- ទី៤ បរទត្តូបជីវី៖ ពួកប្រេតដែលចិញ្ចឹមជីវិតដោយផលទានដែលគេឧទ្ទិសឲ្យ
ដូច្នេះ ពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ ដែលខ្មែរនិយមប្រារព្ធជារៀងរាល់ឆ្នាំ គឺដើម្បីឧទ្ទិស កុសលទៅដល់ពួកប្រេតទី៤ គឺប្រេតបរទត្តូបជីវី ជាពួកប្រេតដែលចិញ្ចឹមជីវិតដោយផលទានដែលគេឧទ្ទិសឲ្យនេះឯង ។
៦.០. សេចក្តីសន្និដ្ឋាន
ពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ កើតមានតាំងពីបុរាណកាលមកម្ល៉េះ ។ ប្រជាជនខ្មែរតែងប្រារព្ធធ្វើពិធីកាន់បិណ្ឌជា រៀងរាល់ឆ្នាំដោយគិតចាប់ពីថៃ្ង ១រោច ខែភទ្របទ ទៅដល់ថៃ្ងទី ១៤រោច ខែភទ្របទ និងថ្ងៃចុងក្រោយដែល ត្រូវនឹងថ្ងៃ ទី១៥រោច គេហៅថា ពីធីបុណ្យ ភ្ជុំបិណ្ឌ ។ គេធ្វើពិធីបុណ្យនេះដើម្បីទំនុកបម្រុងព្រះសង្ឃដែល គង់ចាំ វស្សាក្នុងវត្តរយៈពេល៣ខែ ដោយនៅក្នុង រដូវវស្សាមានភ្លៀងធ្លាក់ជោកជាំ រលឹមពព្រិច ធ្វើឲ្យមានការលំបាកដល់ ព្រះសង្ឃក្នុងពេល ធ្វើ គោចរបិណ្ឌបាត ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត ពិធីនេះគឺធ្វើឡើងក៏ដើម្បីឧទ្ទិសកុសលដល់ពពួកបេត និងញាតិទាំង៧សណ្ដាន។ នៅក្នុងរយៈពេល១៤ថ្ងៃ នៃការកាន់បិណ្ឌ អាចារ្យបែងចែកពុទ្ធបរិស័ទដែលមក ទាំង អស់ជាក្រុម ដើម្បីរៀបចំធ្វើយាគូ(បបរ) ឬធ្វើភត្តាហារ ៣ ទៅ ៤ មុខ ដោយមួយមុខមួយឆ្នាំង ។ នាពេលព្រឹក ព្រាងអរុណោទ័យ ទាំងអស់គ្នាត្រូវនាំគ្នារៀបចំខ្លួន កណ្ដៀត យួរ កាន់ ទូល រែកចង្ហាន់ទៅវត្តដើម្បីប្រគេនព្រះ សង្ឃ អោយទាន់ចង្ហាន់ព្រឹក។
៧.០. ពាក្យគន្លឹះ
និយមន័យពាក្យទាំងអស់គឺយោងតាមវចនានុក្រមរបស់ព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត៖
| បុណ្យ | (ន) | កុសល អំពើល្អ សេចក្តីសុខ |
| ភ្ជុំ | (កិ) | ឲ្យជួបជុំគ្នា |
| បិណ្ឌ | (ន) | ការប្រមូលឲ្យ ឬពូនដុំ |
| ប្រទក្សិណ | (ន) | ការ សម្ដែង សេចក្ដី គោរព ឬ សេចក្ដី ស្រឡាញ់ ដោយ ដើរ ព័ទ្ធ ជុំ វិញ បុគ្គល ឬ វត្ថុ អ្វី ៗ ឲ្យ បុគ្គល ឬវត្ថុ នោះ នៅ ជា ខាង ស្ដាំ ដៃ |
| ផល្លានិសង្ឈ | (ន) | ជាផលបុណ្យដែលយើងបានធ្វើ |
| បច្ច័យ | (ន) | គ្រឿងសក្ការៈបូជាដែលយើងប្រគេន |
| បង្សុកូល | (ន) | ការយកដីមកសង្កត់ផ្នូរ សូត្រឧទ្ទិស |
| ឧទ្ទិស | (កិ) | សំដៅទៅរក សំដៅចំពោះ ឆ្ពោះត្រង់ |
| ទសមាស | (ន) | ដប់ខែ |
| គម្ពីរបេតវត្ថុ | (ន) | បកស្រាយពីរឿងប្រេត គម្ពីអានិសង្សបិណ្ឌនិយាយអំពីផលនៃការធ្វើ បុណ្យព្រះឧបគុត្តត្ថេរ |
| អាហារភោជន | (ន) | អាហារៈ គ្រឿងសម្រាប់បរិភោគចម្អែត ភោជនៈ ចម្អិនអាហារ |
| ជ្រះថ្លា | (គុ) | លាងជំរះដោយអស់នូវមន្ទិល ឥតហ្មង ស្រឡះ |
| នរក | (ន) | ទីអបាយភូមិ ឬអធោលោកដែលមានរណ្តៅជាលំណោនៃសត្វមាន បាបនៅរងទុក្ខតាមកម្លាំងកម្មដែលខ្លួនធ្វើ |
| ប្រេត | (ន) | សត្វកើតក្នុងអបាយភូមិពួក |
| សង្ឃភត្ត | (ន) | អាហាររបស់ព្រះសង្ឃ |
| ពិធី | (ន) | បែបធ្វើ |
| អានិសង្ឃ | (ន) | ផលនៃកុសល ឬផលបុណ្យ |
| គោចរ | (កិ) | និមន្ត |
| ធម៌ទេសនា | (ន) | ការសម្តែងធម៌ |
| វេរ | (ន) | ប្រគល់ ឬប្រគេនឲ្យ |
| កុសល | (ន) | កម្មដែលកម្ចាត់បង់នូវអាក្រក់ |
| កម្មពៀរ | (ន) | អំពើមិនល្អដែលយើងទទួល |
| ភត្តាហារ | (ន) | ការនាំយកអាហារ |
| ពុទ្ធបរិស័ទ | (ន) | អ្នកដែលជឿលើសាសនាព្រះពុទ្ធ |
| បាយបត្តបូរ | (ន) | បាយសម្រាប់ទំនុកបម្រុងសម្រាប់ព្រះសង្ឃហើយទុកឧទ្ទិសផលបុណ្យជូនបុគ្គល ដែលចែកឋានទៅ |
| ឧបដ្ឋានសាលា | (ន) | សាលាដែលប្រើប្រាស់សម្រាប់ប្រជុំគ្នាធ្វើទាន |
ឯកសារយោង
“Khmer Online Dictionary.” Khmer Dictionary, dictionary2.tovnah.com/.
Ministry Culture and Find Art, www.mcfa.gov.kh/site/detail/30#.WdzMfWiCzIW.
“សុធីពោធិ៍រៀង.” សុធីពោធិ៍រៀង, sothyporieng.wordpress.com/.